Formele en informele zorg in dialoog

Nieuwsbericht | 05-09-2013 | 00:00

Volgens het signalement is professionele zorg geen aanvulling op informele zorg, maar zijn het beide vormen van zorg die hun eigen karakter en plaats hebben en zijn ze dus niet onderling inwisselbaar. Ze moeten goed op elkaar worden afgestemd. Het is van belang om per situatie en in overleg met alle betrokkenen te kijken welke zorgtaken professioneel en welke informeel ingevuld kunnen worden. Van huisgenoten en anderen in de sociale omgeving mag best een bepaalde inspanningsverplichting verwacht worden, maar dan wel in samenspraak. Samenspraak is het uitgangspunt om tot een rechtvaardige verdeling van taken te komen, om rechtvaardigheid en vrijheid in balans te houden.

Het signalement bouwt voort op eerdere signalementen van het CEG over de morele vragen die naar voren komen bij een toenemend beroep op mantelzorg. Deze vragen gaan over een rechtvaardige verdeling van zorg over de publieke en de privésfeer, de verantwoordelijkheidsverdeling tussen informele en formele zorg en de mate van vrijwilligheid waarmee mantelzorg verleend en ontvangen kan of moet worden. Al deze thema’s staan momenteel volop in de belangstelling. Bijvoorbeeld recentelijk bij zorginstelling De Vierstroom in Gouda, waar van naasten van bewoners verwacht wordt dat zij zich vier uur per maand inzetten voor de bewoners van de instelling.

Onlangs stuurde staatssecretaris Van Rijn een brief aan de Tweede Kamer over informele ondersteuning en zorg. De staatssecretaris wil de informele ondersteuning en zorg ‘versterken, verlichten en verbinden’. ‘Versterken’ betekent het goed verankeren van de positie van informele ondersteuning en zorg in de WMO en kern-AWBZ. ‘Verlichten’ betekent oog hebben voor de waarde van mantelzorgers en vrijwilligers en overbelasting helpen voorkomen. ‘Verbinden’ gaat over een betere samenwerking tussen formele en informele zorg. Het is opvallend dat er in deze brief aandacht is voor de eigenheid van formele en informele zorg, de vrijwilligheid van informele zorg en over samenspraak. Het laat zien dat een signaal van het CEG ook jaren later nog van dienst kan zijn bij het versterken van beleid.

Dr Ingrid Doorten is werkzaam bij de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg als senior adviseur. In de periode van 2007-2010 was zij tevens werkzaam bij het Centrum voor Ethiek en Gezondheid.