Ga direct naar inhoud

NVBe nodigt u uit een bijdrage te schrijven over Het Nationaal Preventieakkoord: ethisch en bio-politiek belicht

Nieuwsbericht | 25-03-2019 | 00:00

De redactie van het Podium voor Bio-ethiek (www.NVBe.nl) nodigt u uit een bijdrage te schrijven over het thema: Het Nationaal Preventieakkoord: ethisch en bio-politiek belicht.

November 2018 lanceerde het kabinet het Nationaal Preventieakkoord – Een gezonder Nederland. Dit akkoord stelt een waslijst aan maatregelen voor op het gebied van roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik. De bedoeling is dat in 2040:

‘[K]inderen en jongeren […] veel meer [zullen] bewegen in een gezonde omgeving: thuis, op de kinderopvang, op school en bij de sportvereniging, waar ze natuurlijk allemaal met de fiets naar toe gaan. En voor volwassenen gaat het ook op: minder overgewicht, obesitas en diabetes. Merkbaar gezondere mensen die overtuigend gezondere keuzes maken in een gezonde omgeving en dagelijks lopen, fietsen en sporten: de beweging naar een gezonder Nederland. Zo zullen in 2040 kinderen de geur van tabaksrook niet meer kennen. […] En zo zullen jongeren onder de 18 jaar het normaal vinden dat ze geen alcohol drinken.’

De publieke discussie over het akkoord ging over wie er wel en niet aan tafel zat bij het opstellen, over de vraag of er voldoende aandacht is voor sociale verschillen, de vraag of de voorgestelde maatregelen wel ver genoeg gaan, en over de vraag of de voorstellen niet té ver gaan. De discussie over betutteling versus preventie lijkt echter tot een achterhoedegevecht te zijn geworden. We lijken doordrongen van het belang van gezond leven, van het idee dat voorkomen beter is dan genezen, én van het besef dat we als ‘autonome’ individuen wel wat ondersteuning van onze sociale en fysieke omgeving kunnen gebruiken om risico’s te verkleinen.

Is het preventieakkoord daarmee het summum van een instrument van bio-politiek in Foucauldiaanse zin? Met andere woorden: disciplineren we onszelf door dit akkoord (nog verder) tot gezonde burgers door ons vrijwillig te onderwerpen aan de logica van risicofactoren, en door gezond gedrag als deugdzaamheid en gezondheid als het allerbelangrijkste in het leven te zien? Wordt gezond gedrag normaal gedrag zodat mensen die roken, drinken en ongezond eten afwijkend zijn? Of betekent de toenemende aandacht in het akkoord voor omgevingsfactoren juist een afzwakking van dergelijke bio-politiek? Als er wel sprake is van toenemende bio-politiek, is dat wenselijk? Leidt ze tot stigmatisering? Reduceert ze ongezond gedrag tot een individueel probleem?

In hoeverre botsen maatregelen uit het preventie akkoord met onze autonomie en/of privacy? En hoe zorgen we ervoor dat voorgestelde maatregelen voor iedereen het gewenste effect hebben?

Uw bijdrage

Wilt u een bijdrage leveren aan het Podium voor Bio-ethiek over dergelijke vragen, stuurt u dan zo snel mogelijk, een voorstel (max. 150 woorden) naar de themaredactie:

De deadline voor de eerste complete versie (ca. 1500 woorden) is 25 april. De deadline voor de definitieve versie is 20 mei. De themaredactie beslist of een artikel al dan niet wordt geplaatst. Houdt u wat betreft stijl en inhoud rekening met het feit dat het Podium door een breed publiek wordt gelezen.

Kijk voor meer informatie op www.nvbe.nl