Niet blind vertrouwen op gezondheidsapps en wearables
Het gebruik van gezondheidsapps en wearables om zelf de gezondheid te monitoren en verbeteren, kent ook ongewenste neveneffecten. Het kan ongerustheid aanwakkeren, waardoor het zorggebruik eerder toeneemt dan afneemt. En onbetrouwbare metingen kunnen ertoe leiden dat mensen ten onrechte gerustgesteld worden, met mogelijke gezondheidsschade tot gevolg. Het Centrum voor Ethiek en Gezondheid (CEG) pleit daarom voor terughoudend bij de overheid in het aanmoedigen van deze vorm van e-health. Dit staat in het signalement 'Gezondheidsapps en wearables' dat vandaag wordt aangeboden aan minister Bruins.
Met gezondheidsapps op een smartphone en draagbare apparaatjes zoals hartslagmeters kunnen mensen zelf gegevens over hun lichaam en leefstijl meten. Als ze vervolgens hun gezondheid verbeteren en ziekte voorkomen, zou dat tot kostenbesparing in de zorg kunnen leiden. Bovendien zou de mogelijkheid tot zelfmanagement de autonomie van patiënten kunnen versterken.
De overheid juicht het gebruik van apps en wearables toe. Hierdoor kan de indruk ontstaan dat deze vorm van e-health zijn meerwaarde voor de zorg al heeft bewezen, terwijl lang niet alle aangeboden apps en wearables van goede kwaliteit zijn. Sommige apps presenteren bijvoorbeeld onbetrouwbare metingen. Als gebruikers daardoor ten onrechte gerust worden gesteld, zou dat tot gezondheidsschade kunnen leiden.
Ook bij het gebruik van apps en wearables die op zichzelf wel betrouwbaar zijn doen zich problemen voor. Zo kan het ongerustheid aanwakkeren, waardoor gezonde mensen onnodig naar de dokter gaan. Het zorggebruik neemt dan juist toe in plaats van af. Ook kunnen gezondheidsverschillen worden vergroot. Apps en wearables zijn namelijk meestal niet toegesneden op mensen met lage digitale vaardigheden of een niet-westerse achtergrond.
Het CEG pleit voor terughoudendheid van de overheid bij het aanmoedigen van apps en wearables. Kritische reflectie op zinnig gebruik en het voorkomen van medicalisering is nodig. Initiatieven om betrouwbare, effectieve en toegankelijke apps en wearables op te sporen verdienen navolging. Een kwaliteitskeurmerk kan artsen, burgers en patiënten helpen om de zinnige apps en wearables makkelijk te vinden. Hier horen ook eisen bij voor toegankelijkheid en gebruiksgemak, zodat zoveel mogelijk mensen gebruik kunnen maken van de goede apps en wearables.