De waarde van de norm. Effecten van economisering op het handelen van artsen en managers in ziekenhuizen

Aanleiding

Dit is een achtergrondstudie voor het signalement ‘Economisering van zorg en beroepsethiek’.

Hoofdvraag

Tot welke spanningsvelden en morele dilemma’s bij de publieke en professionele taakuitoefening door professionals en managers in ziekenhuizen leidt de zogeheten economisering van zorg?

Ethische discussie

Enerzijds bevordert economisering transparantie, kostenbewustzijn en responsiviteit ten aanzien van de vraag en versterkt het daarmee publieke doelmatigheid, de borging van kwaliteit en vergroting van het volume van zorgverlening. Anderzijds doet economisering inbreuk op aloude waarden in het zorgsysteem, zoals de gelijke toegankelijkheid, de rechtvaardige verdeling van voorzieningen en de professionele autonomie van artsen. Dat levert spanningen en dilemma’s op.

Doelgroep

Overheid, politici, zorgverleners, zorginstanties

Aanbeveling

Het is cruciaal dat beroepsgroepen en instellingen zoeken naar een nieuw evenwicht tussen professionele autonomie en kostenbewust omgaan met publieke middelen om het vertrouwen in de arts-patiënt relatie en het zorgsysteem te borgen. Daarvoor is het nodig om de ethische dimensie in het debat over marktwerking te ontrafelen en doordenken. Ook is het nodig dat beroepsgroepen hun ‘zone of acceptance’ continu aftasten, het gedeelde belang met de instelling waarin ze werken zoeken en zorgen voor goede ‘checks and balances’ in het debat over de gevolgen van marktwerking en in de praktijk van de meer vraaggestuurde zorg.